So Abraham relaataxanaque aca loua so llaalec Isaac
1Ca co'na' mashic qo'xoỹom so Abraham, ca' ñi qara'gaxala' ỹaatqajam 'xoic da lqouagaxa quená'ogue na re'qoochigui. 2Ca 'uo' so na'xa'a, ca roỹaxano' só'maq paguec qo'xoic queso lelaatqaipi, só'maq reloqota'a ná'ogue na lalamaxareteripi. Ca 'naaco' queso'maxare:
—Lli'ro'ot na rqai'laxachi' na ỹoteleta'. 3Ca' 'ỹaañitem ca ra'qaachiqui' ñi qara'gaxala', ñí'maq qota'olec quena piguim chaqai quena 'laua, quiyim sqai ỹaxanegue ñi ỹaalec Isaac ỹa'ue aca loua na'ñi najo 'laua Canaán. 4Ta'ta'a quiyim quirepegue' yí'maq 'laua sachicqochi'ñi. Ca' nca'a'iraque acá'maq loua ñi'maxare, chigoxochiraugui ná'maq chi iuo' laseripi.
5Ca só'maq lelaatec 'naaco' queso'maxare:
—Qam no'm acá'maq 'aalo sqa naguegue aỹim, ¿negue' cá'maq shinta'co'? Ca' ¿ñanaque se'xat ma'le ñí'maq qachaalqui' quecá'maq 'laua chicqoira'a?
6Ca' so Abraham 'naaco' queso'maxare:
—¡'E', sqai 'xachi' ñí'maq ỹaalec queda'maxare! 7Ñí'maq qara'gaxala', ñí'maq qota'olec quena piguim, ñí'maq naqata'a na'le aỹim quiyi la'a' ca ita'a chaqai quiyi na'laua ca iuo' laseripi na' ỹachaxañim najo 'laua quiyim nañan quiyim la'a' nqai'en na ỹaalqaipi, ca' qai'neeta ila' ca lelaatec piguim le'ec, 'aueta nqai'en caqami', qaiyi ne'xachi' chigoxochira'quera aca loua ñi ỹaalec. 8Ca no'm acá'maq 'aalo sqa naguegue qami', ca' se ipaguigui dá'maq saanec ỹa'qaatec, qam sqai 'xachitegue da'maxare ñi ỹaalec.
9Co'na'le, ca' so lelaatec illo'ot da lqai'laxat na loteleta' so na'co' Abraham. Ca' ỹaanec da la'qaatec quiyim ỹo'uet dá'maq qaỹahotaque. 10Ime, ca' nca'aaque lame quená'maq no'uen quená'maq louenec so na'co' Abraham. Ca' icona'alo saua diez nauaanaxanaxa late'e. Ca' eec, quepegue' yi na'a' na'ñi so Nacor, huaugui yi 'laua leenaxat Mesopotamia. 11Ca co'na' so nelaatec ỹovire'oga da lahi yi na'a', ca' mashic sham napalñi. Ca' chaqaiyi yí'maq laloqo' quena' na 'aallipi idaanaque na huaxaỹaq. Ca' so nelaatec nco'mataxandec saua nauaanaxanaxa late'e quena lahi aso ni'ỹa. 12Co'na'le, ca' nqouagaxain, 'naaco':
—Qami' ỹa'gaxala' ma' qami' qota'olec quiñi ña'co' Abraham, no'ueenaxachi' ca ỹicyaxac, choxochite' ca rqouagaxa'e' quiñi ña'co'. 13Ca' ỹim seu'e nagui quenajo lahi ana ni'ỹa quiyim ñaqai naquetapegaxaso'ma na huaxaỹaq na nequetegaxaipi la'a' najo 'laua. 14'Viichi' quiyim cacá'maq nequetegaxai quiyim ỹim shinapega: Qouaquiric, ñi'riñi ana nehoma'e', qaiyi ñi'chigui, ca' ca'maxare 'naac caỹim: Ajá'a, ni'chi' chaqai ñi'taxan qai'neeta yi qalohi' nauaanaxanaxa late'ellipi, ca' chaqaca acá'maq rca'acshi'i', viraque loua ñí'maq relaachiqui' Isaac, qaiyi ỹaatqajam 'chiichiguiñi nqaishin quiyim qami' nqouaquitegue ñi ña'co'.
15Ca co'na' saqa' ỹomat da nqouagaxainaxac, ca iuañi'chiguit aso nequetegaxai ỹantalec na lallaac aso nehoma 'laua. Chaqaso' aso Rebeca, llaale so Betuel, ca' so Betuel llaalegue' saua Milca chaqai so Nacor, só'maq lqaỹa so Abraham. 16Ỹaatqajam lo'yaxano' aso Rebeca, chaqai qai'neeta saqa' iuanapega ca ỹale. Ỹoviraxasom cañi ni'ỹa, no'xataxachigui aso nehoma 'laua, ca' mashic pilta. 17Co'na' so nelaatec ne'guenta, ca na' ỹoviralec, ca 'naaco' caso'maxare:
—Qouaquiric, ñaq ñi'chigui lecocho'qui' ana nehoma'e'.
18—Ajá'a, ni'chi', qami' ỹa'gaxala' —'naaco' aso'maxare.
Ca chaqa'ma' ỹanñi aso nehoma, nanoretashiguim, ca ne'taxan so'maxare. 19Ca co'na' so nelaatec neme so laquip, ca 'naaco' aso Rebeca:
—Qai'neeta ñaqajshiguim ca laquip naua qalohi', qaiyi nemeeta ca laquip ná'ogue.
20Ca chaqa'ma' co'taxachigui aso nehoma, ỹocoriñigui ca ne'taxanataxanaxaqui, chaqai netalochaxanta piltaxasom caso ni'ỹa, vire'ta na' neme laquip sá'ogue so neloipi. 21Ca' so nelaatec chi ỹa'ajantac, qam qaica ca 'naac, ma' ỹahotaque ỹa'den quiyim chaqaiñi ñi qara'gaxala' ñi no'ueenaxat ca llicyaxac so'maxare. 22Ca co'na' neme laquip so neloipi, ca' so ỹale ỹacona aso nichicshaqate 'oro ỹovi' seis gramos, ca ỹanagui na limic aso'maxare. Chaqai qai'neeta ỹaanema aso'maxare saua dos nouaqse' 'oro napacalec cien gramos da lesallaxa. 23Ca 'naaco' caso'maxare:
—Qouaquiric, 'xachi' negue' cá'maq qami' llaale, chaqai no'm 'ue ca qaroma' queca la'a' ca qataa'i', cá'maq ỹa'maqachiguiñi quiyim ỹim chaqai naua ñauegaxaua' lla'xasqa'ñi.
24Ca so'maxare 'naaco':
—Ỹim llaale ñi Betuel, llaalec aca Milca chaqai ca Nacor. 25Quiyi qara'a' 'ue noma' quiyim la'qa'ira'ñi chaqai 'ue na 'uaqapi chaqai na loq na qalo'e'ipi.
26Ca' so nelaatec ỹa'chi'iñi naua le'cootal, ca nqouagaxainot ñi qara'gaxala'. 27'Naaco' so'maxare:
—¡Ỹaatqajam qaimaqachin ma'le ñi qara'gaxala', ñí'maq qota'olec quiñi ña'co' Abraham! Ma' se napacalec ca la'qaatec chaqai ỹaatqajam lqouagaxat ñi ña'co'. Ca yachaxanchi'nquio' na nayic natenta'a na la'a' na lauo' laseripi ñi ña'co'.
28Ca' aso Rebeca ne'guentau'a aca late'e, ca ra'qaataxana quedá'ogue dajo. 29Ca aso'maxare 'uo' so lqaỹa leenaxat Labán. Ca so'maxare ne'guentaxasom caca ni'ỹa que'oga so ỹale, 30ma' iuane'ta aso nichicshaqate chaqai saua nouaqse' neetaguilo naua lqai'laqate' aso lqaỹa, chaqai 'qaatapego' na' ỹa'xatetac dá'maq 'naaco' na'le so ỹale. Ca' so Labán nqo'neu'a so lelaatec so Abraham, na' ñaqai hueete'e yi lahi aso ni'ỹa. 31Ca' 'naaco':
—Ỹala'e', qami' lqouagaxat ñi qara'gaxala'. ¿Chi'negue queta' pa'a'isauec quenajo? Ma' shi'gue sa'maxatetañi yi ỹa'a' chaqai yi lomaate' naua qalohi'.
32Co'na'le, ca' so nelaatec quepegue' yi na'a'. Ca' quiyi, ca' so Labán ỹosogoñi so neloipi. Ca' qui'ỹaxan. Ime, ca' ỹodouo so huaxaỹaq, qaiyi quiỹo' naua lapiaate' so nelaatec chaqai saua nauegaxaua'.
33Ca co'na' qaiqui'ỹaxane', ca 'naaco' so lelaatec so Abraham:
—Ỹim se seshit sque'e no'm saqa' sa'xat dá'maq sahotaque sa'xat.
Ca 'naaco' so Labán:
—Hua', taxahi'.
34Ca' so nelaatec 'naaco':
—Ỹim lelaatec ca Abraham. 35Ca' ñi qara'gaxala' ỹaatqajam nqouaguegue ñi ña'co', nesallaxanec nqai'en, ỹa'ue ana lalo qagreta, huaca, 'oro, plata, chaqai na lelaatqaipi chaqai na lelaataipi, chaqai na lalo nauaanaxanaxa late'ellipi chaqai na 'ashinyipi. 36Chaqai qai'neeta aca loua Sara ỹa'ue quiyim 'ue ca llaalec na' mashic qo'xoỹom. Ca' ñi ña'co' ỹaanem dá'ogue da lesallaxa ñi llaalec. 37Ñi ña'co' ỹo'uet quiyim saanec da ỹa'qaatec ñallitalta'. Ca 'naapiguiỹa': Sqai 'xañitegue quiyim ñi ỹaalec ỹa'ue aca loua quena 'laua Canaán ná'maq senta'ñi nagui. 38Ta'ta'a quiyim qui', quirepegue' cá'maq lauo' laseripi najo leta'a. Ca' daañiraque aca loua ñi'maxare quena 'aallipi quená'maq sachigoxougui. 39Ca' ỹim shinac na'le queca ña'co': ¿Qam no'm acá'maq 'aalo se nanaguegue aỹim? 40Na'le, ca 'naapiguiỹa': Ỹim shiquetalec da llilnataxanaxac ñi qara'gaxala'. Ca ñi'maxare ỹa'auaxanta ma'le ca lelaatec piguim le'ec, qaiyi no'uen ca qayicyaxaqui'. Ca' 'ue aca coñita quiyim loua ñi ỹaalec quena iuo' lasellipi quená'maq llaallipi so ita'a. 41Ta'ta'a quiyim na iuo' laseripi sqai ỹaanec aca nequetegaxai, ca no'ueente'uegue ma'le qami' queda 'ỹaañirec ra'qaachiqui' nallichiralta'.
42Ca' chaqaida 'neeta na' soviraxasom cañi ni'ỹa na' ñqouagaxaintac, ca' shinac quiñi qara'gaxala', ñí'maq qota'olec quiñi ña'co' Abraham: No'm llic quiyim no'ueenaxat ca ỹicyaxac quena ñanaigue, 43ca' qouaquiric nagui quiyim ñaqai seuete'e ana ni'ỹa, ca 'ue dajo quiyim aca nequetegaxai nagaxaso'ma ca huaxaỹaq, chaqai quiyim shinapega: Qouaquiric, ñaqai cocho'qui' ñi'chigui ana nehoma'e', 44chaqai quiyim 'naac caỹim: Ni'chi' qami', chaqai ñavicshiguim ca huaxaỹaq, qaiyi ne'te' naua qalohi', ca' chaqaca acá'maq 'aalo lca'acse ñi qara'gaxala' ỹahotaque loua ñi llaalec ñi ña'co'.
45Ca na' saqa' somat so ñqouagaxainaxac, ca' seuañi'chiguit añi Rebeca ỹantalec na lallaac aso nehoma 'laua. Ỹanñi aso nehoma na ỹoviraxasom cañi ni'ỹa, ca' iỹoxogui queso huaxaỹaq. Ca' shinapega: Qouaquiric, vite ỹaquip.
46Ca añi'maxare chaqa'ma' illiguiñi aso nehoma, ca 'naapiguiỹa': Ni'chi' qami', chaqai qai'neeta sa'ue laquip yi qalo'e'ipi.
Ca ñi'maxare yi'taxan chaqai naua iloo. 47Ime, ca' senat: ¿Negue' cá'maq qami' llaale?
Ca añi'maxare 'naac: Ỹim llaale ca Betuel, llaalec so Nacor chaqai aso Milca.
Ca na'le, ca sanagui na limic añi nichicshaqate chaqai daua dos nouaqse' quena lqai'laxat. 48Ca na' ime, ca sa'chi'iñi naua i'cootal quiñi qara'gaxala', ca' ñqouagaxainot ñi qota'olec quiñi ña'co' Abraham, ca' semaqachintac. Ma' ỹaatqajam yachaxanchi'nquio' ná'maq nayic, qaiyi secona añi llaale ca lauo' le'ec ca ña'co', qaiyi loua ca llaalec. 49Ca' nagui 'ñiỹapiguiỹa' quiyim qamiri qamaxaraqa chaqai huagaxaraqa queca ña'co'. Ca no'm sqaida, ca' qai'neeta 'ñiỹapiguiỹa', qaiyi sa'deenta cá'maq so'uet ma'le.
50Co'na'le, ca' so Labán chaqai so Betuel 'neraco':
—Ná'ogue najo re'qoota quiyim chicqo'ot ñi qara'gaxala', ca' qomi' se seshitaq ca shinqac caqami' ajá'a loqo'm 'e'. 51Qam 'ajñi', 'añi añí'maq Rebeca, coñita, ca qui', ca' liyi loua ca llaalec cá'maq na'coochi', ca chaqaida dá'maq 'neeta nqai'en ñi qara'gaxala'.
52Ca co'na' so lelaatec so Abraham 'xaỹa dajo na'qaatec, ca ỹa'chi'iñi naua le'cootal quiñi qara'gaxala', ỹoviraqta'guit na latap na 'laua. 53Ime, ca' naqajshiguim so nouenqaipi nodaachiguiñi na 'oro, chaqai na plata, chaqai so loxoquiripi, ca' ỹaanem aso Rebeca. Chaqai qai'neeta so lqaỹa chaqai aso late'e ỹo'uet so lame. 54Ca na' ime, ca so'maxare chaqai saua nauegaxaua' qui'ỹe' chaqai ne'te' chaqai la'qarañi queso pe. Ca na' nete'e na' ne'laxashiguim, ca' so nelaatec 'naaco':
—Yayaxañiuec, ñaq sopil queca la'a' ca ña'co'.
55Qam so lqaỹa chaqai aso late'e aso Rebeca 'neraco':
—No'ueenañi quet añi nequetegaxai quenaua diez na'xata'. Ca queta' ime, ca' quegue qami'.
56Qam so nelaatec 'naaco' quesaua'maxare:
—'E', se yolliỹañi, ma' ñi qota'olec mashic no'ueenaxat da ỹicyaxac. Ca vichiguiño' yayaxañiuec, ñaq sopil queca la'a' ca ña'co'.
57Ca saua'maxare 'neraco':
—Ñaq soỹaxanaxau'ga acá'maq nequetegaxai, negue' cá'maq 'naac aca'maxare.
58Ca qaroỹaxane'oga aso Rebeca, ca' qainat:
—¿Vi'saque quitegue dajo ỹale?
—Ajá'a —'naaco' aso'maxare.
59Co'na'le, ca' qoỹaxanec quiyim eec aso Rebeca, chaqai asó'maq 'aalo chaqai'en neloxoỹaxa caso'maxare, chaqai qai'neeta so lelaatec so Abraham, chaqai saua nauegaxaua'. 60Ca' qoỹaanec da no'uen na'qaatec caso Rebeca, qohinaco':
Qami' qarqaỹoole,
¡qami' late'e ma'le ca 'xoic qomyipi sqaica ishit naloqochin!
¡Chaqai ca qachaalaxai'pi
loxonec ma'le na na'aateripi npa'guenaxauaipi!
61Co'na'le, ca' aso Rebeca chaqai saua lelaata renochishiguim quesaua lañaxalate, ca' quetegue so lelaatec so Abraham. Ca' chaqaida 'neeto' na' so nelaatec iconeu'a aso Rebeca. Ca' eec, ca'e yi'maxare.
62Ca' so Isaac pilo' na'le chicqochi'ñi añi ni'ỹa leenaxat Ñí'maq nca'leetauec chaqai iuañiua', ma' so'maxare neeta'ño' yi 'laua leenaxat Néguev. 63Ma' so'maxare tauco' ỹouoiguiri' lecocho'qui' na' sham napalñi. Ca co'na' namatashiguim, ca' iuañi'chiguit so nauaanaxanaxa late'ellipi qoyintalec ỹalamaxatetaho. 64Chaqai qai'neeta aso Rebeca namatashiguim. Ca co'na' iuañi'chiguit so Isaac, ca' renotec caso lañaxalate. 65Ca' inato' na'le so nelaatec, 'naaco':
—¿Negue' ná'maq najo ỹale ỹouoxontac na no'ueenaxa queeta'guita qomi'?
Ca' so nelaatec 'naaco':
—Chaqaina ná'maq ña'co'.
Ca aso'maxare necone'e so lqahic lapooque', ca' ỹapogui na lashic.
66Ca' so nelaatec ỹa'xato' na'le dá'ogue dá'maq 'neeto' na'le da llicyaxac queso Isaac. 67Co'na'le ime, ca' so Isaac ỹauego aso Rebeca quiñi lauo' na'daañi aso shi'gue sou late'e Sara. Ca chaqa'ma' loua aso'maxare. Ca' so Isaac ỹaatqajam nqo'ta aso Rebeca. Ca' quiyi, ca' pal da lachicoxo viichigui na' sou aso late'e.
