1Aỹem nataqa'en sa'añaqchettac qataq setauaatac co'ollaxa so Darío maye nta'a ye Media, co'ollaq huetaigui so la'auaxanec vi'i da lo'onataxanaxac da nta'a.
Soua nta'al maye lma' da sheu' qataq da taguiñi
2Qaq nagui 'am sa'aqtaxanem dam ỹataqta 'eesa lataxac. Ye Persia huo'oi qome caua tres nta'al, qaq qom ime nache huo'o qome ca lỹa nta'a, qaq camaye sallaxanec qome napacaleguete caua lỹa't tres nta'al, qaq qom huo'o da la'añaxac souaxat da lsallaxa, nache naỹamaxat qome da dataỹa'aguet da lo'onataxanaxac na lta'alpi ye Grecia. 3Qalaxaye qaltaq nachaañi qome ca lỹa nta'a maye alaataxaic, nache camaye nquictauec qome da la'añaxac da lo'onataxanaxac, nache maiche ỹoiqueetac cam ỹo'ot. 4Qalaxaye qom mashe ỹaỹamaxañi ca lo'onataxanaxac camaye, nache ca lo'onataxanaxac colaxagui qome cuatro caua lpa'axaco. Qaq da la'añaxac que'eca nta'a, saishet qome da talec ca llalaqpi, qataq nataqa'en que'eca no'onataxanaxac qaica qome ca la'añaxac, saishet da 'eeta'am cam hua'auchiguiñi, cha'aye mashe colaxagui, nache anac qome ca laỹepi nta'alpi da talec que'eca no'onataxanaxac. 5Qaq ca nta'a maye lma' da taguiñi, camaye ỹataqta 'añaxaic qome, qalaxaye ca 'oonolec cam lataxala' cam nalleppi, ỹactec qome da la'añaxac napacalec camaye, nache camaye nquigaxattauec qome da lo'onataxanaxac da ilo'ogue ca lta'araic 'alhua. 6Qaq qom qaỹata'aguelo caua vi'iye, nache que'ecaua dos nta'al, ỹo'o't qome ca naỹamaxataxac, nache ca nta'a maye lma' da taguiñi, huaroneguet naqa'en aca llale ca nta'a maye lma' da sheu', da yaqto' huetraigui ca nlagaxayec. Qalaxaye que'eca qalapaxañi saishet qome da ipaigui, cha'aye que'eca nta'a maye lma' da sheu', qataq aca lhua, qataq ca llalec, qataq cam lamaxashecpi qaỹalaua't qome. 7Qalaxaye ca 'oonolec cam chegoxoguet iloquiaxan qome ca alleppi maye lma' da sheu', nache deuotaxanec ca qampaxattaua'a nỹec maye lle'eguenaxaqui ca nta'a, qaq qom loxonec nache maiche ỹoiqueetac cam ỹo'otec camaye.
8Qaq nataqa'en era'a qome ye Egipto ca atamnaxala'pi maye chegaqaigui na nqatelliguishec lcat, qataq cam laỹepi no'on nogoxoshetpi maye chegaqaigui na oro qataq na lcat plata. Qaq qom huo'oi caua inoxoorec vi'iye, da qaica ca alaataxac que'ecaua dos 'alhua, 9nache cam nta'a maye lma' da sheu', nmitaique qome ca lataxac da inoxotaua'a ye 'alhua maye pa'aigue da taguiñi, qalaxaye camaye saỹañoxot qome nache ca'ai da ỹe'eguelaxa ye na'alhua. 10Qalaxaye caua llalqa cam nta'a maye lma' da sheu', naỹamaxa't qome da yaqto' ỹo'ot ca alaataxac, nache laỹona't cam qalota nalleppi. Nache ca 'oonolec caamaye lỹatac qome ca nalleppi da iloquiaxan da yaqto' deuotaxanec ye 'alhua maye pa'aigue da taguiñi, nache ỹataqta ilaxachigui 'enauac dam tata'ague, 'eeta'am ca tala da ipa'axanec, ime qome nache qaltaq ỹe'eguelaxalec da iloquiaxan nache iviraua'a cam qampaxattaua'a nỹec maye lalamaxat ca nta'a maye lma' da taguiñi. 11Qaq de'era ỹo'ot qome da dalemata ca nta'a maye lma' da taguiñi, nache camaye nnaicapegue' qome ca nalleppi da delogui' cam nta'a maye lma' da sheu', nache loxonec na'aictaxa da camaye qalota ca nalleppi. 12Qaq que'eca lauegaxanaxac camaye, qataq souaxat da qalota ca ỹalauat npa'aguenaxauapi, nache ỹo'ot qome da nlaxagui da ño'oxonnaxac, qalaxaye da la'añaxac camaye saishet qome da qaỹa'ague, 13cha'aye ca nta'a maye lma' da sheu', ỹe'eguelaxalec qome da laỹona't cam qalota nalleppi saq 'ena'am cam hua'auñi, nache qom qaỹata'aguelo caua vi'iye, nache qaltaq ỹe'eguelaxa da iloquiaxan ca nta'a maye lma' da taguiñi.
14Qaq qom yo'oq de'era, nache qalota qome ca dataỹa'aguet ca nta'a maye lma' da taguiñi. Qaq camayepi huo'o qome ca ỹalectaigui ỹalleppi qauemaicpi maye lma' ye Israel, qaq ipacchigui qome som 'arauanaqchec co'ollaxa, qalaxaye camayepi saishet qome da dauegaxan. 15Qaq ca nta'a maye chegaqa'ague da sheu', anac qome, nache ỹo'ot ca lliguisheguempi coleesop naqa'en ca huaqta'a't nỹecpi maye qampaxattaua'a, nache loxonec qome. Qaq na'aictaxa da ỹataqta 'añaxaicpi que'eca alleppi maye lma' da taguiñi, qalaxaye saishet qome da ỹañoxot da npaxateguet da nvi' que'eca alleppi maye npa'aguenaxauapi. 16Qaq que'eca alleppi maiche ỹoiqueetac qome cam ỹo'otec cam loxonecpi, cha'aye qaica ca ishet da dataỹa'aguet, nache camayepi naña qome ca ỹataqta 'onaxaic 'alhua, nache ilaxachigui 'enauac ca huetangui na llec. 17Qataq naỹamaxat qome, da yaqto' deuotaxanec 'enauac ye 'alhua maye pa'aỹa'ague da taguiñi. Qaq camaye naỹamaxate' qome ca nta'a maye lma' da taguiñi, nache ỹanem qome aca llale da ỹauo'o lhua, da yaqto' chegoqchigui naqa'en da ilaxachigui da lo'onataxanaxac camaye, qalaxaye saishet qome da ỹañoxot da loxonec.
18Qaq ime qome, nache iloquiaxan cam huaqta'a't nỹecpi maye ỹotta'a't naua nañalo, maye hueto'ot na loigue aso auaxai, nache qalota qome ca loxonec que'eca nỹecpi, qalaxaye huo'o qome ca lataxala' ca alleppi cam ỹa'axaneguet qome de'era, nache ỹaneguet da la'agaxa que'eca nta'a maye lma' da sheu'. 19Qaq huaña qome, nache que'eca nta'a ỹe'eguelaxa ca qanpaxattaua'a nỹecpi maye naña ca maiche na'alhua, qalaxaye camaye huo'o qome ca ivireguet cam ỹo'ot da deqat da nachaalataxac, qaq huaña qome, nache saishet da qaltaq qaỹaỹaten ca 'eetec camaye. 20Qaq cam lo'onataxanaxac camaye, qalaq talec qome ca lỹa nta'a, nache que'eca nta'a, ỹauo'o qome ca lamaxashec da laỹona't ana nsheetenaxanaqtepi, da yaqto' nquictasheguem naqa'en da lsallaxa da lo'onataxanaxac, qalaxaye qom qaỹata'aguelo caua na'axa'te nache qaỹalauat, qalaxaye saishet qome da hualec cam no'onaxa maye alaataqa'.
21Qaq qom mashe ileu camaye, nache cam lo'onataxanaxac talec qome cam shiỹaxaua maye ỹataqta nqaigaxat cam saishet da taiguet da nta'a, qaq ỹoxottañi qome nam qauem maye 'eetapeguecpi, qaq camaye deuotaxanec qome da no'onataxanaxac ỹachegoxotchigui dam latenataxanaxac. 22Nache loxonec qome cam 'añaxaicpi maye dataỹa'aguet camaye, qataq nataqa'en ỹalauat qome cam nataxala' maye naỹamaxate' co'ollaxa. 23Qataq nataqa'en ỹatenachet qome cam naỹamaxate' camaye da ỹauo'o nauochaxauapi, qaq na'aictaxa da saq 'amaqtaq ca nalleppi camaye, qalaq nache 'ena'am doxonaxan qome. 24Qaq qom mashe qaica ca qaỹauotaique, nache camaye inoxotaua'a qome cam ỹataqta no'on 'alhua yem qanayeuta'a, nache ỹo'ot cam saishet co'ollaxa da ỹo'ot som hua'au lta'alpi, nache camaye ỹanoigui qome ca nalleppi cam nogoxoshetpi, qataq nsallaxa maye ỹachegoxotaigui que'eca alaataxac. Ime qaltaq lapaxañi qome cam lataxac da iloquiaxan cam huaqta'a't nỹecpi maye qampaxattaua'a, qalaxaye saqaỹauec qome ca huaigui ca l-loquiaxanataxanaxac. 25Qaq camaye souaxat da nomteguet da la'añaxac, nache nnaictague' ca qalota alleppi da iloquiaxan ca nta'a maye lma' da taguiñi. Qaq que'eca nta'a maye lma' da taguiñi, dataỹa'aguet qome camaye, nache lỹatac ca qalota qataq 'añaxaicpi nalleppi, qalaxaye que'eca nta'a maye lma' da taguiñi qaỹatenachet qome, nache saishet da nalo'oguet da dataỹa'aguet que'eca mpa'aguenaxauapi. 26Qaq cam icoyeguenpi da lquia'axauapi, qalaq nataqa'en ỹatenachet qome, nache loxonec 'enauac ca nalleppi camaye, nache qalota qome ca ileu nalleppi.
27Qaq huaña nache que'ecaua dos nta'al, nda'a't qome da lhuennataxac da nque'emaqchettega't, qataq qom nso'ooyiñi da datatralec ca nquia'axala' qalaq natenachetta'a't, qalaxaye ñi 'oonolec que'ecaua nta'al, saỹañoxot cam 'eetapeguec, cha'aye saxanaxa qome da ivita cam laloqo'. 28Qaq cam nta'a maye lma' da sheu' ỹe'eguelaxa qome ca maiche na'alhua, nache ỹache qome 'enauac cam nsallaxa maye ỹachegoxotaigui ca alaataxac, qaq huaña qome nache dataỹa'aguet cam qui'itta aỹamaxataxac, qaq ỹacoolec qome cam 'eetapeguec, ime nache ỹe'eguelaxa ca na'alhua. 29Qaq qom ivita cam laloqo' maye naloqnec, nache que'eca nta'a qataq ca nalleppi inoxotaua'a qome ye 'alhua maye pa'aigue da taguiñi, qalaxaye que'eca l-loquiaxanataxanaxac saishet qome da 'eeta'am cam hua'auñi. 30Cha'aye ca alleppi maye chegoxogue da nala' lliguiñi, maye netangui aca notaxaquipi maye quiguingui na 'etaxat, iloquiaxan qome ca nalleppi camaye, nache camayepi nlaxagui qome da lcolanaxa nache ỹe'eguelaq. Qaq huaña nache que'eca nta'a maye lma' da sheu', imatalec qome da lalemataic som qui'itta aỹamaxataxac, qalaxaye ỹauotec qome cam saỹalaxaguet som qui'itta aỹamaxataxac. 31Qaq cam nalleppi, qalaq ishepaxanaqchet qome aca atamnaxaqui, qataq cam mpaqtaxanaxatpi, qataq ỹa'axaneguet qome aca qoỹaategueuo nachetaqtaxanaqtepi ye na'a'q, nache nmeneguet naqa'en ca nachetaqtaxanaxat maye ỹataqta qaiqaiga. 32Qaq que'eca nta'a ỹo'ot qome da nauochaxaua cam saishet da ỹalaxaguet som aỹamaxataxac, qalaxaye choche ỹatenachet, qalaxaye nam nhuo' le'ecpi maye ỹauotec Ñim Natamnaxala', saishet qome da dasheuec da lhuennataxac, nacherata da dataỹa'aguet qome cam qanayeuaigui. 33Qaq ca ỹaanaxanaxaicpi qalota qome ca ỹapaxaguen shiỹaxauapi, qalaxaye ime nache qaỹalauat camayepi, nache qaỹavigaxat, qataq qaiuotaxanec cam hueto'ot logoxoshetpi, qataq huo'o ca qaỹauega ca ỹaqa'a 'alhua da yaqto' nlatacpi. Qaq camaye, saqaỹauec qome.
34Qaq qom ivita da huo'o que'eca ncanaguec, nache huo'o qome ca saq 'amaqtaq ntaunaguec, qalaxaye qalota qome ca 'eetega itauan, qalaxaye saq 'en. 35Qaq nataqa'en huo'o qome ca qaicanapec cam ỹapaxagueetac que'eca nhuo' le'ecpi, qaq yaqto' qom huo'o que'eca ñe'eguenataguec nache ishet da qui'itta, qataq ỹaỹamaqchiguiñi da lataxac, nache ivitta'a cam laloqo' maye mashe qaỹa'axata'a.
36Qaq que'eca nta'a maye lma' da sheu', ỹo'ot qome 'enauac cam maiche 'eetapeguec. Qaq huo'o qome da ño'oxonnaxac, nache 'eetega napacalec 'enauac nam atamnaxala'pi, qataq qauema qome naua la'aqtaqa da isheueetac Ñim 'eesa da Lo'onatac 'Enauacna, nache 'enauac qome da saq na'aigue nam ỹo'otpi, choche ivitta'a da Ñim Lo'onatac 'Enauacna namaxa ca nhuaxanaguec camaye, cha'aye cam huotaique da ỹo'ot Ñim Lo'onatac 'Enauacna, qalaq ipacchigui qome da ỹo'ot. 37Qaq que'eca nta'a saishet qome da iuennatega cam natamnaxala'pi cam hua'au lta'alpi, qataq cam natamnaxala'pi cam 'alpi, huo'otaq ca lỹa atamnaxala', cha'aye camaye 'eetega napacalec qome camayepi. 38Qalaxaye ỹo'oxoren qome cam atamnaxala' maye lalamaxat ca nỹecpi maye qanpaxattaua'a, ỹo'oxoreetac qome que'eca atamnaxala' maye som hua'au lta'alpi saishet co'ollaxa da ỹo'oxoreetac, nache ỹaatacot qome na oro, plata, qataq na no'on coma'pi, qataq 'enauac na nogoxoshet maye ỹataqta no'on. 39Qaq da yaqto' mpaxaalec cam nỹecpi maye qanpaxattaua'a, nache huaxaiguet ca shiỹaxauapi maye ỹo'oxoreetac ca atamnaxala' chegaqauec, qaq 'enauac cam ỹo'oxoren qome que'eca nta'a, nache ỹanem ca lta'araic la'amaqchec, qataq ỹanem ca ỹo'oxoraq lo'onataxanaxac, qataq ỹanem ca 'alhua da isheeten.
40Qaq qom ivita que'eca loga't, nache ca nta'a maye lma' da taguiñi, iloquiaxan ca nta'a maye lma' da sheu', qalaxaye que'eca nta'a maye lma' da sheu', ca'ata'aguet qome camaye, nache 'eeta'am ca la'at lta'araic da iloquiaxan ca nta'a maye lma' da taguiñi, nache aca nnaigonapi maye alaataxaquipi imattalec qome que'eca 'alhua, qataq ca qalota nalleppi maye netalec na caipi, qataq aca qalota notaxaquipi da quiguingui na 'etaxat. 41Qaq nataqa'en inoxoneua'a qome cam ỹataqta 'onaxaic 'alhua, nache ỹataqta qalota qome ca ỹalauat shiỹaxauapi, qalaxaye nca'alec qome cam hueta'a ye Edom, Moab, qataq ca qalota maye hueta'a ye 'alhua Amón. 42Qaq cam nalleppi que'eca nta'a maye lma' da sheu', qalaq loxonec qome ca laỹepi 'alhuapi, qaq ivira'a ye Egipto da saishet qome da naneltaxaneguet camaye. 43Nache ỹache qome 'enauac na oro, plata, qataq 'enauac nam no'on nogoxoshetpi ye Egipto, qaq qom ime, nache iloquiaxan ye Libia qataq ye Etiopía. 44Qalaxaye huo'o qome ca la'axaỹaxac, chegoxogue da nala' lliguisheguem qataq da sheu', nache ỹo'ot da huo'o qome da lcolanaxa, qaq nlaxagui qome da lalemataic nache jec da ỹalauat ca qalota shiỹaxauapi, 45nache ỹa'ayiñi qome ca lanataqa', ñichiguinguilo naqa'en na laiñi aso auaxai, qataq añi qui'itta qasoxonaxa maye ỹataqta 'onaxai. Qalaxaye nache huaña qome yemaye da ivita ca laloqo' da ileu, nache qaica qome ca ishet da anac da itauan.
