Da npi'iỹaxac Ñim Lo'onatac 'Enauacna
1Da sepi'iỹaqa'a Ñim Lo'onatac 'Enauacna, nache ỹo'ot da ỹataqta 'eesa da ñi 'oonolec da shenaqta ỹaconeguet cam iuattaique. Qataq ỹo'ot da ỹataqta saỹaanaqta da 'eesa da huo'o cam saxanaxa da yo'oq. 2Ñim Lo'onatac 'Enauacna ỹaconeguet so hua'au qarta'alpi, souaxat da huo'o da lpi'iỹaxac.
3Qaq qomi' sa'amaqtenaq da Ñim Lo'onatac 'Enauacna da ỹo'ot 'enauacna chegoqchigui so 'oonolec la'aqtac. Qaq ỹoqo'oye nam seloqta'a nagui, namayepi chegoqchigui som saqcha'a co'ollaxa.
4So Abel huo'o da lpi'iỹaxac co'ollaxa Ñim Lo'onatac 'Enauacna, qaq ỹoqo'oye aso ỹan lachetaqtaxanaqte ỹataqta no'on, saq 'ena'am so ỹan so Caín. Qaq ỹoqo'oye Ñim Lo'onatac 'Enauacna ỹamata'ac da ỹataqta no'on ỹale so Abel, nache ỹaconeguet aso lachetaqtaxanaqte. Qaq na'aictaxa da mashe ileu so Abel, qalaxaye ñaq queta da qanapaxaguenataguec chegoqchigui da lpi'iỹaxac somaye Ñim Lo'onatac 'Enauacna.
5So Henoc nataqa'en huo'o da lpi'iỹaxac Ñim Lo'onatac 'Enauacna, ỹoqo'oye saishet da ivita da ileu cha'aye Ñimaye ỹauec somaye, ca'ai naqa'en ana 'alhua, nache saishet da qaltaq qanauane'. Qaq ana nere maye huetalec na la'aqtacpi Ñim Lo'onatac 'Enauacna 'eeta': co'ollaq saxanaxa da qaỹauec so Henoc, qalaq somaye ỹataqta laxaraic. Qaq 'era dam ỹataqta ỹaỹamaxareeta Ñim Lo'onatac 'Enauacna. 6Cha'aye Ñim Lo'onatac 'Enauacna sa ỹaỹamaxaren da qaica ca qarpi'iỹaxac Ñimaye. Qaq ỹoqo'oye da qanshetaique da qaivira'a da auochaxaua Ñim Lo'onatac 'Enauacna qalaq iuen da qaỹa'amaqten da 'eesa da huo'o Ñimaye, qataq da ishet da ỹami' ca laueguec cam nmitaique da nauochaxaua Ñimaye.
7So Noé huo'o da lpi'iỹaxac co'ollaxa Ñim Lo'onatac 'Enauacna, qaq ỹoqo'oye Ñimaye da'aqtaxanem co'ollaxa cam saxanaxa da yo'oq, nache somaye ỹalaq qataq ỹa'ara't aso nnotaxaqui late'erai maye quiguingui na 'etaxat, da yaqto' ishet da nca'alec so llalaqpi. Qaq souaxat da so Noé huo'o da lpi'iỹaxac Ñim Lo'onatac 'Enauacna, nache somaye ỹaconeguet da lqouagaxanaqtaic Ñimaye maye ỹami' cam ỹa'amaqten Ñimaye. Nataqa'en chegoqchigui da lpi'iỹaxac Ñim Lo'onatac 'Enauacna so Noé da ỹo'oteguet na shiỹaxauapi maye huetalec ana 'alhua da qaỹauo'o ca nhuaxanaguec.
8So Abraham huo'o da lpi'iỹaxac Ñim Lo'onatac 'Enauacna, ỹoqo'oye ỹalaxaguet Ñimaye co'ollaq 'enapega da ca'ai ye na'alhua da taỹa ca lỹa 'alhua maye ỹami' Ñimaye, nache so Abraham ỹalaq na'aictaxa da saishet da ỹoqta ỹaỹateeta cam taỹa'ague. 9So Abraham, souaxat da ỹataqta lta'araic da lpi'iỹaxac Ñim Lo'onatac 'Enauacna, nache 'eeta'am ca ỹaqa'a ca chegaqa'ague co'ollaq netalec ye 'alhua maye Ñim Lo'onatac 'Enauacna ỹachaxanapecot co'ollaxa somaye. Qaq somaye netaigui so lpe'l 'eeta'ama da 'eete'c co'ollaxa soua Isaac qataq so Jacob maye nataqa'e'n Ñim Lo'onatac 'Enauacna ỹachaxanapecoto co'ollaxa yi'iye 'alhua. 10So Abraham huo'o da lpi'iỹaxac da huo'o ca na'a'q, nache ỹauana cam nỹecpi maye maiche lo'onatac Ñim Lo'onatac 'Enauacna qataq qaica ca ishet da nlaxaañi.
11So Abraham huo'o da lpi'iỹaxac Ñimaye, ỹoqo'oye na'aictaxa da aso lhua Sara ñaq saxanaxa da deco'o qataq somaye mashe ỹa'axaiqui, qalaxaye nache 'ena'am Ñim Lo'onatac 'Enauacna ỹami' da la'añaxac somaye da yaqto' huo'o ca llalec. So Abraham ỹataqta huo'o da lpi'iỹaxac Ñim Lo'onatac 'Enauacna, da Ñimaye ipaqueelec dam ỹachaxanapeguem somaye da huo'o ca llalec. 12Qaq ỹoqo'oye so Abraham, na'aictaxa da mashe yaqta'a da ivita ca laloqo' da nachaalataxac, qaq nache 'ena'am ivira'a da qalota so llalaqpi, 'eeta'am ana huaqaañipi maye neto'ot na pa'asheguem, qataq 'ena'am na delec maye hueto'ot na loigue aso auaxai. ¡Qaica ca ishet da naloqten!
13'Enauac se'eso shiỹaxauapi maye sa'axataqtac somayepi choche ivitta'a da ileu da saishet da ỹaconeguet cam chegoqo'ot Ñim Lo'onatac 'Enauacna maye ỹachaxanapeguem. Qalaxaye somayepi souaxat da huo'o da lpi'iỹaxac Ñim Lo'onatac 'Enauacna, nache ilota'a cam talec somayepi da ñaq qaỹoqta. Qalaxaye nache 'ena'am ỹataqta huo'o da ntonaxac, cha'aye somayepi ỹaỹaten da huetalec ana 'alhua qalaq 'eeta'am da ỹaqa'a ca chegaqa'ague da choche cara'ac da hueta'a anamaye. 14Qaq ỹoqta ỹaatec qone', da nam ỹa'amaqten de'era, nache namayepi ñaq nmittaique cam ỹoqta lalamaxat na'alhua. 15Qataq saishet da tatapigui lauel da ỹe'eguelaxa cam 'alhua maye chegoqchiguiña, cha'ayectaxa da nache 'eetec de'era, nache sogotectaxa da ỹe'eguelaq. 16Cha'aye da lyaxayec somayepi, huotaique da huo'o ca lalamaxat na'alhua maye ỹataqta no'on hueta'ague da piguem. Qaq ỹoqo'oye Ñim Lo'onatac 'Enauacna saishet da na'aloxootac da ỹamata'ac da llalaqpi somayepi, cha'aye Ñimaye sogote da iqataxaatai' da pa'asheguem cam nỹecpi maye huotaique da lma' somayepi.
17So Abraham huo'o da lpi'iỹaxac Ñim Lo'onatac 'Enauacna co'ollaq Ñimaye ỹe'eguen da huo'otaq ỹalaq somaye huo'otaq saishet. Ỹoqo'oye so Abraham ỹauec so Isaac da ỹalauat da yaqto' ỹavigaxat da ỹanot Ñim Lo'onatac 'Enauacna, saishet da ỹectega da 'oonolec llalec. Huo'otaq da 'eetega da nacheso som ỹachaxanapecot co'ollaxa Ñim Lo'onatac 'Enauacna, 18da chegoqchigui naqa'en da qalota ca llalaqpi. 19So Abraham ỹaỹateeta da Ñim Lo'onatac 'Enauacna da huo'o da la'añaxac da qaltaq nca'alec naqa'en ca mashe ileu. Qaq de'era naquitaxac so Abraham, nachera dam ỹo'ot da saishet da ỹalauat so llalec. Qaq de'era naigui da 'eeta'am da so Isaac qaltaq ỹe'eguelaxalec da nca'alec.
20So Isaac nataqa'en huo'o da lpi'iỹaxac Ñim Lo'onatac 'Enauacna, qaq ỹoqo'oye somaye ỹachaxanapecoto soua llalqa Jacob qataq so Esaú da Ñim Lo'onatac 'Enauacna ỹaaleguete ca lqouagaxanaqtaic soomaye.
21So Jacob nataqa'en huo'o da lpi'iỹaxac Ñim Lo'onatac 'Enauacna, ỹoqo'oye co'ollaq mashe huotaique da ileu, nache ỹachaxanapecoto soua llalqa so José da Ñim Lo'onatac 'Enauacna ỹaaleguete ca lqouagaxanaqtaic soomaye. Ime, nache ỹasheltalec co'ollaxa aso lashelte da ỹo'oxoreetac Ñim Lo'onatac 'Enauacna.
22So José nataqa'en huo'o da lpi'iỹaxac Ñim Lo'onatac 'Enauacna, qaq ỹoqo'oye co'ollaq mashe nayeeta'a da ileu, nache ỹa'axata'a da so Israel le'ecpi taỹa'a da huesochiguiñi qataq ca'ai ye 'alhua Egipto qataq somaye ỹan da la'aqtac, da yaqto' saishet qome da qano'onaxatrañi soua lpi'ineqa.
23Soua lta'al so Moisés huo'o da lpi'iỹaxa'c Ñim Lo'onatac 'Enauacna, ỹoqo'oye co'ollaq ñiguiñi somaye, nache ivi't tres ca'agoxoiqa da ỹoxottrapiguiñi. Qaq so nta'a maye ilotague' na netaña ye Egipto, damaxasoxoolec co'ollaxa da qaỹalauat 'enauac na ñaqpiolec maye ỹalleppiolec nam Israel le'ecpi. Qalaxaye soua lta'al so Moisés ilora'a da ỹataqta 'onaxaic somaye, nache saishet da ñe'etrega so nta'a, cha'aye huo'o da lpi'iỹaxa'c Ñim Lo'onatac 'Enauacna.
24So Moisés nataqa'en huo'o da lpi'iỹaxac Ñim Lo'onatac 'Enauacna, ỹoqo'oye co'ollaq mashe ivira da ỹe, nache saishet da ỹaỹamaxaren da qoỹeetega llalec aso llale so lta'a na netaña ye Egipto. 25Qataq saishet da ỹaỹamaxaren da nque'etaxaachigui nam ishet da ỹo'otpi qataq nam ishet da ỹaconeguet da neto'ot asomaye, cha'aye damaye huetaigui da nqopitaxanaqtaic qataq da ñe'etaxaloxo. Nachaqrata da lca'aua'a da na Egipto le'ecpi sa iyacnapec somaye da 'eeta'am so laỹepi nhuo' le'ecpi maye lalamaxatpi Ñim Lo'onatac 'Enauacna. 26Qaq cha'aye saishet da ỹaỹamaxaren da nque'etaxaachigui da lsallaxa ye 'alhua Egipto. Nache so Moisés maiche lhuennataxac da ỹaỹamaqchiguiñi da nque'eten da 'eeta'am da nque'eenaxac ca Lca'aguishec Ñim Lo'onatac 'Enauacna. Cha'aye so Moisés ỹataqta ỹaỹateeta da Ñim Lo'onatac 'Enauacna ỹami' ca no'on nsheetenaguec somaye.
27So Moisés huo'o da lpi'iỹaxac Ñim Lo'onatac 'Enauacna, ỹoqo'oye ca'ai ye 'alhua Egipto, saishet da ñe'etega so lta'a nam netaña yemaye. Qataq saishet da nañan, qataq somaye 'eeta'am da iloto'ot Ñim Lo'onatac 'Enauacna maye saqcha'a co'ollaq ỹo'ot de'era. 28So Moisés huo'o da lpi'iỹaxac Ñim Lo'onatac 'Enauacna, ỹoqo'oye ỹo'ot so nquia'axac maye le'enaxat Lapascua. Nataqa'en damaxasoxoolec da qaỹa'ame'n naua laso'omi naua ntago'q naua lma'ate na Israel le'ecpi. Yaqto' so namaxashec piguem le'ec maye qanamaq da dalaataxan saishet da huo'o ca ỹalauat nam la'auaxanec llalec nam Israel le'ecpi.
29So Israel le'ecpi nataqa'en huo'o da lpi'iỹaxac Ñim Lo'onatac 'Enauacna, ỹoqo'oye ishet da ỹa'axasoxoolec aso auaxai togaxarai, 'eeta'am naqa'en da deqaqtelec. Qalaxaye so Egipto le'ecpi co'ollaq huotaique da ỹa'axasoxoolec nataqa'en asomaye, nache 'enauac da 'ogaxaicpi.
30So Israel le'ecpi huo'o da lpi'iỹaxac Ñim Lo'onatac 'Enauacna, ỹoqo'oye co'ollaq coleesop so huaqta'a't nỹecpi ye Jericó soua siete na'axa'te, nache so lcopaqtaxat se'eso nỹecpi ishet da hua'axañi.
31Aso Rajab maye quisheguetaxai, nataqa'en huo'o da lpi'iỹaxac Ñim Lo'onatac 'Enauacna, ỹoqo'oye asomaye saishet da l-leuaxaua som saishet co'ollaxa da ỹalaxaguet Ñimaye maye lma' ye Jericó, cha'aye asomaye 'onaxaic da ỹo'ote'c soua lmeenaxanaxanqa so Israel le'ecpi.
32Qaq ¿negue't ca lỹa ishet da qami' sa'aqtaxanema? Cha'aye mashe qaica ca iraqa' da qami' sa'axatema da lpi'iỹaxac Ñim Lo'onatac 'Enauacna so Gedeón, Barac, Sansón, Jefté, David, Samuel, qataq so laỹepi la'aqtaxanaxanecpi Ñimaye. 33Somayepi huo'o da lpi'iỹaxac Ñim Lo'onatac 'Enauacna, ỹoqo'oye loxonec so laỹepi 'alhua; qataq dam ỹo'ot ỹataqta ỹaỹamaqchiguiñi, ỹoqo'oye ỹaconeguet dam ỹachaxanapec Ñim Lo'onatac 'Enauacna. Qataq somayepi ỹapogui na alap nam shiguiỹacpi maye dequi'iỹapec, 34qataq ỹalamat na lta'araic le'eraxa na norec. Qataq naneltaxaneguet da nalaataguec da qaira'a ca ỹeelonec. Qataq ỹaconeguet da la'añaxac da mashe ivita da qaica ca la'añaxac. Qataq da huo'o ye alaataxac qalaq ỹataqta 'añaxaicpi, ỹoqo'oye nauec na nalleppi na npa'aguenaxauapi.
35Huo'o na 'alpi nataqa'en huo'o da lpi'iỹaxac Ñim Lo'onatac 'Enauacna, ỹoqo'oye Ñimaye ỹo'otec da na llalaqpi maye mashe saqca, ỹe'eguelaxalec da qaltaq nca'alec.
Qataq huo'o na ỹataqta lta'araic da lpi'iỹaxac Ñim Lo'onatac 'Enauacna, nache saishet da ỹaỹamaxaren da qaisouec. Nachaqrata da hua'aqta'a da qaỹalauat, cha'aye ỹaỹaten da taỹa'a da qaltaq nca'alec, nache ivira ca achaalataxac maye ỹoqta ỹactec da 'onaxaic. 36Qalota so shiỹaxauapi ỹe'eetac somayepi, qataq sa iyacnapec qataq iviraxata'a da ỹanaigui ana ncoñetaxanaxaquipi. 37Qataq huo'o na qaỹalauat, qaira'a na coma'. Qataq huo'o na qaichiigui na lasot, qairota'a na nchegaxanaxat, huo'otaq da qaỹalauat qalaq qairota'a na ỹeelonec. Qataq huo'o na chochaq tateua'alo da 'eettac, ỹaatrañi naua alogo maye lo'oc ana qagueta qataq na quetaq, cha'aye ỹataqta choxoraq qataq daquicotac cha'aye saishet da qaiyacnapec. 38Qaq na shiỹaxauapi maye huetalec ana 'alhua saishet da huo'o naqa'en ca la'amaqchec somayepi, cha'aye somayepi choche coleeteguelec so toolec 'alhua, qataq na qaỹoqotcheguemec 'alhuapi, qataq huetaigui na auac qataq ana llimiaxañipi na 'alhua. Qaica ca ỹoqta lma'.
39Qaq Ñim Lo'onatac 'Enauacna qalaq ỹaỹamaxareeta somayepi, cha'aye huo'o da lpi'iỹaxac. Qalaxaye somayepi saishet da huo'o ca ỹaconeguet dam ỹachaxanapec co'ollaxa Ñimaye. 40Cha'aye Ñim Lo'onatac 'Enauacna huo'o dam 'eetapeguec maye ỹoqta ỹactec da lyacỹaxac, da yaqto' nataqa'en qomi' saconaxaguet da ỹachaxanapec. Qaq Ñimaye nalochiguiñi naqa'en se'eso shiỹaxauapi qom mashe ivita da nalochiguiñi 'enauac naqa'en da shenaqta.