Proverbios 1

ỹa'ue da na'deenaxanaxa chaqai da napaxaguinataxanaxac,

rotaanaxan quiyim qaỹa'den ca na'qaatec chalego lecaic ca leloxoỹaxac,

₃quiyim qaicoñiguit ca naqataxac,

qaiyi qaỹa'den ca lo'yaxanec chaqai ca se no'uen,

ỹa'maqachiguiñi, nalamaxa, qaica ca qaỹapacqajnauec;

₄ỹo'uet da letanaxanaxac na ne'naqaipi se retanaxan,

chaqai ỹa'ue da ỹa'deenaxanaxanegue ca lco'ỹaxaric.

₅Cá'maq 'ue ca la'deenec chaqai co'ỹaxaraic, ca' na'xaỹaxanalo naua na'qaatqa,

ca' queda, ca nqo'neuec ca la'deenaxanaxa chaqai da letanaxanaxac,

₆qaiyi qaỹa'den ca la'qaatec na 'deenaxanqachaqaiquipi

chaqai quiyim qanachinchigui ca laloqojnaxanaxaqui queca la'qaatec.

₇Da na'deenaxanaxa chicqochigui quiyim qaimaqachin ñi qara'gaxala' qota'olec;

ná'maq qaica ca la'deenataxanaxac, ca' se icoñiguit da na'deenaxanaxa chaqai ca napaxaguinataxac.

₈Qami' ỹaalcolec, na'xaỹaxañitalo naua lapaxaguinataxanaxaco najo qataa'i',

chaqai sqa 'laxachite naua lapaxaguinataxanaxaco añi qachii'i',

₉ma' caqami' ma'le, ca 'ec ca no'uen no'ueetaxachi':

'ec aca rqola'e', loqo'm aca nashi nado'o ñi'sañi.

₁₀Ca no'm na sauaqhuaiquipi ỹahotaque rayiñi',

qam qami' ỹaalcolec, ¡se na'xaỹaxañi'!

₁₁Sqoue qohinac caqami': Ỹala'e', qami' qariỹa;

ca' qarepacalec, sahoqe aca qodoxonaxanaxaqui,

ca 'eno'm qaica ca 'na'pegue ca qom, qam ma' naquetoxouot, ca' salauataq.

₁₂Ca chaqa'ma' qodoxonec ma'le ca 'maxataxaraic ỹale,

'nejem na nelauaxa quena' naqajñi cá'maq ta'ñigui aca napal lahi'.

₁₃Ỹaleque'ejta' ma'le ca qaresallaxa,

¡ño'xataxataxaguilo ma'le naua qouoto' quená'ogue ná'maq qarocataxat!

₁₄Ñaqai naquichirauguilo qomi',

qomá'ogue llo'xosqota'a aca qochoxoqui.

₁₅¡Qami' ỹaalcolec, totaxan riỹa'isegueñi quenaua llico na'maxare!

Totaxan quire'ueguelo naua'maxare,

₁₆ma' da llicyaxac taỹa'a yi se no'uen;

¡'xoic da lquipitqachic quiyim ỹocoraxata'pe caua neuo'!

₁₇Ma' 'eno'm qaica ca 'negue aca noqoina

no'm ỹa'ajantac aca qo'oole na' qaỹo'ueetetac,

₁₈ca' najo ỹalliripi ỹo'uet aca loqoina,

qam chi noqointeguelta',

chaqai 'xoic da lichic quedá'maq chi nachaalataxac.

₁₉Ca' chaqaida 'neeta ca lqodoc ca qo'iitaxanqachaqaic:

ca qaỹalauat quedá'maq chi lqo'iitaxanqachic.

₂₀Quenaua nayico chaqai quenaua lapooqote' na qom

qara'xaỹaque da lelamaxa da na'deenaxanaxa;

₂₁da lelamqa' naua la'qaatqa quenaua lasomi'

chaqai quenaua paguec nemaqajnatqa quena na'a' lodegaxat, 'naac:

₂₂Ne'naqaipi qaica ca retan, 'naxanaxaiquipi chaqai qaica ca la'deenataxanaxac,

¿laquio' 'xañiñi quiyim quiitalec quiyim qaica ca retanaxanaxaguii,

chaqai quiyim nachiỹa ca ra'maxahi queda re'naxanaxaguii,

ca' se rqo'chiỹa da na'deenaxanaxa?

₂₃Na'xaỹaxañiỹalo naua ỹaqataxaco,

ca' ño'xataxachiguilo qamiri ma'le queda na'deenaxanaxa;

ca' sa'deenaxanaxaneguelo qamiri ma'le naua ỹa'deenataxanaxaco.

₂₄Ỹim soỹaxanalo qamiri,

sale' qamiri quiyim nahiquena,

qam qamiri se na'xaỹaxañiua'.

₂₅Qam ta'ta'a quiyim sqai coñiguita naua ỹapaxaguinataxanaxaco;

chaqai se na'xaỹaxañiỹalo naua ỹalamqataxanaxaco.

₂₆¡Ca' saỹaleguere ma' ỹoviriỹaxauot ca re'xoriguii!

¡Ca' si'ñiitac ma' qamiri rillivita queca rqolonaxahi,

₂₇ma' novitalo qamiri ca nqolonaxa,

ca' sqa 'yiiñii ca 'ñiita'gue,

ma' totqa 'yiiñii ca 'ñiita chaqai 'ue ca re'xoriguii,

'ec aca la'taxanaxa i'guenaxajñi canchaqai quejlec!

₂₈Ca' quecajo na'xa'a, ca ỹaxañitacot aỹim ma'le, qam se ña'xaỹaxan;

daañitaque aỹim ma'le, qam sqa nachiua';

₂₉ma' se rqo'chiỹa dá'maq na'deenaxanaxa

chaqai sqai maqachiñii ñi qara'gaxala'.

₃₀Sqai coñiguita naua ỹapaxaguinataxanaxaco;

sqai 'maxariñii' naua ỹalamqataxanaxaco.

₃₁¡Ỹo'uet ma'le ca re'xoriguii dá'maq chi no'ueenataxaguii!

¡Rquemariỹa'gue ma'le dá'maq se no'uen ro'ueenataxanaxaguii!

₃₂Ná'maq se retanaxanac, ca' ileuapeguem ma'le quiyim qaica ca letanaxanaxac,

chaqai ná'maq se ra'deenataxan, na'laxatañi dá'maq quiyim qaica ca ỹa'den;

₃₃qam cá'maq na'xaỹaxañiua', ca 'xoic ca la'maxa ma'le

chaqai qaica ca lqolonaxa quenaua'que naua lichico.