2 Reyes 23

₁Huaña, nache so nta'a damaxasoxoneuga da qaiỹaxaneuga 'enauac so nqueroxonecpi ye Judá, qataq ye Jerusalén da yaqto' na'aqtaxane' somaye. ₂Ime, nache so nta'a, qataq 'enauac so shiỹaxauapi maye Judá le'ecpi, Jerusalén le'ecpi, ntaxaỹaxanaxanecpi, na'aqtaxanaxanecpi, qaq nache 'enauac se'eso shiỹaxauapi yi'iye 'alhua, ivira'a som ñaqpiolec qataq som ỹepi, da taua'a aso atamnaxaqui maye lalamaqte Ñim Nataxala'. Qaq nache huaña yemaye da so nta'a, nlamaxaren da itaxaỹaxan 'enauac na nanettalec aso nere maye huetalec na aỹamaxataxacpi, maye qailalec co'ollaxa huetaigui aso atamnaxaqui maye lalamaqte Ñim Nataxala'. ₃Qaq co'ollaq ime de'era, nache so nta'a nachaañi, hua'a so saqaỹapeque aso nhuoqte, nache ỹanot da la'aqtac Ñim Nataxala' da ỹalaxaguet, qataq ipacchigui da ỹo'ot nam lamaxasoxonaxacpi, qataq nam lapaxañi lataxacpi, qataq na lqataxacpi Ñimaye, qataq ỹataqta lquiyaqteỹaxac, qataq 'enauac da nachaalataxac da ỹataqta ipacchigui da ỹo'ot da lataxac de'era aỹamaxataxac maye nanettalec asa'aso nere. Qataq 'enauac se'eso nhuo' le'ecpi da ỹasateguet de'era aỹamaxataxac.

₄Nache so nta'a Josías, ỹamaxalec so Hilcías maye lataxala' so ntaxaỹaxanaxanecpi, da 'enapega so ntaxaỹaxanaxanecpi qataq so lasom lo'opi, da qanqateeguesop aso atamnaxaqui maye lalamaqte Ñim Nataxala' 'enauac so nhuenecpi maye lalamaxatpi so Baal, qataq aso Aserá, qataq 'enauac aso ne'enaqta huaqaañipi, nache irouga so pa'auec so huaqta'a't nỹecpi ye Jerusalén, da ỹavigaxat huauga so no'onaxa ye Cedrón, qaq so alo somayepi, nache ira'a ye Betel. ₅Qataq nqateeguesop da lo'onataxanaxac so ntaxaỹaxanaxanecpi maye ỹaneuo co'ollaxa so nta'alpi ye Judá, som ỹavigaxattac naxa na nchenaxanaxat da huaña so qaỹoqotcheguema atamnaqa'pi maye nañalo som huaqta'a't nỹecpi maye ỹotta'a't naua nañalo ye Judá, qataq naua loiguiye ye Jerusalén, qataq som ỹo'ottac na nchenaxanaxat da ỹanot añi nala', ca'agoxoic, qataq ana huaqaañi late'eraipi maye hueto'ot na piguem. ₆Nataqa'en damaxasoxoolec da qanqateeguesop ye Jerusalén so lqui'i aso Aserá maye netaigui aso atamnaxaqui maye lalamaqte Ñim Nataxala', nache ỹataqta ỹavigaxatta, huaña so la'auaxac Cedrón, ivira'a da nda'a't so alo, ime nache ichegoxolec aso huachiquipi. ₇Nataqa'en nlaxaañi so nỹecpi maye naña aso atamnaxaqui maye lalamaqte Ñim Nataxala', maye huaña naxa da nquisheshigui da la'amqaanataxanaxac som shiỹaxauapi, som netaña naxa na 'alpi da ỹo'oxootac na lapo'pi aso atamnaxalate Aserá. ₈So nta'a Josías, nataqa'en iỹaxaneuga 'enauac so ntaxaỹaxanaxanecpi maye naña som huaqta'a't nỹecpi ye Judá, nache nlaxaañi 'enauac som qaỹoqotcheguema atamnaqa'pi maye so ntaxaỹaxanaxanecpi huaña naxa da ỹavigaxattac so nchenaxanaxatpi, chegoqchiguiña ye Geba, nache ivitta'a ye Berseba. Nataqa'en nlaxaañi aso nca'atoxonaxalate maye naña so nasom so Josué, maye ilotague' co'ollaxa so huaqta'a't nỹecpi maye pa'aỹa'ague da ne'emaq so ñegueuo, som huaqta'a't nỹecpi. ₉Qalaxaye se'eso ntaxaỹaxanaxanecpi maye huetague' naxa som qaỹoqotcheguema atamnaqa'pi, somayepi saishet da taua'a aso nca'atoxonaxalate maye lalamaqte Ñim Nataxala', maye naña ye Jerusalén, nacherata da chectac aso nauolepi maye qaica ca lalegue, nache lquia'axaua som laỹepi ntaxaỹaxanaxanecpi. ₁₀So Josías nataqa'en nlaxaañi aso nca'atoxonaxalate maye naña aso lcomaraxalate ye Ben Jinón, yaqto' qaica ca ỹavigaxat ca llalec, huo'otaq aca llale da ỹanot so atamnaxala' Moloc. ₁₁Nataqa'en nqatec so caipi maye so nta'alpi ye Judá, ỹanot co'ollaxa añi nala', som caipi maye netaña co'ollaxa som ñegueuo aso atamnaxaqui maye lalamaqte Ñim Nataxala', qataq huaqta'ai' som lanataxaqui so Natán Melec, maye nacheso som ilotague' se'eso nỹecpi, qataq ỹavigaxat aso naigona maye qoỹanot co'ollaxa añi nala'. ₁₂So nta'a nataqa'en iqalagoxooñi aso nca'atoxonaxalatepi maye netaña na pa'asheguem maye naña so lanataxaqui so Ajaz, asom no'oxoosheguem co'ollaxa som nta'alpi ye Judá, qataq asom nca'atoxonaxalate maye no'oxoosheguem so Manasés, maye ỹanaña co'ollaxa so nqasoxoc aso atamnaxaqui maye lalamaqte Ñim Nataxala'. Nache ỹataqta dolachigui naqa'en, ime nache so lsoche asomayepi, ỹasaxauga so la'auaxac Cedrón. ₁₃Qataq nlaxaañi so atamnaqa'pi maye na'ague da nala' lliguisheguem ye Jerusalén, qataq so pa'aỹa'ague da la'añaxa aso qasoxonaxa maye huaña ana Olivo, som no'oxoosheguem co'ollaxa so Salomón, maye nta'a ye Israel, da yaqto' lalamaxat lma' aso Astarté, asom ỹataqta nqaigaqte natamnaxalate so sidooniopi, qataq so Quemos, som ỹataqta nqaigaxat natamnaxala' so moabiitapi, qataq so Milcón, som ỹataqta nqaigaxat natamnaxala' so amoniitapi. ₁₄Qataq ỹataqta dolachigui naqa'en aso saqaishetapec coma', qataq so lqui'i aso Aserá, nache nlaxattelec som netañapi co'ollaxa somayepi so shiỹaxaua lpi'inecpi. ₁₅Nataqa'en nlaxaañi aso nca'atoxonaxalate, qataq som qaỹoqotcheguema atamnaqa'pi maye naña ye Betel, som no'oxoosheguem co'ollaxa so Jeroboán, som llalec so Nabat, maye huo'o co'ollaxa naqa'en nam lasouaxashet so Israel le'ecpi. Nache so Josías, ỹataqta dolachigui naqa'en somayepi, nataqa'en ỹavigaxat som lqui'i aso Aserá. ₁₆Qaq co'ollaq ỹe'eguelaq so Josías, nache ilalec aso huachiquipi maye nalec aso lcomaraxalate, nache somaye damaxasoxoolec da qanqatsheguem so npi'inecpi maye huetaigui asomayepi, nache ỹavigaxat, ỹachalec aso nca'atoxonaxalate da yaqto' na'aqchet asomaye. Huaña, nache ipacchigui da la'aqtac Ñim Nataxala', maye ỹa'axatta'a co'ollaxa som la'aqtaxanaxanec. ₁₇Ime, nache so nta'a 'eeta':

¿Negue't ñi'iñi selota'a maye qano'oxoosheguem?

Nache se'eso shiỹaxauapi maye lma' som huaqta'a't nỹecpi 'enapeco':

Qomye nhuachiqui yem la'aqtaxanaxanec Ñim Lo'onatac 'Enauacna, maye chegaqa'a co'ollaxa ye Judá, yem ỹa'axatta'a co'ollaxa de'era 'auo'otec nagui aso nca'atoxonaxalate ye Betel. ₁₈Huaña nache so Josías 'enapeco':

Qauaqaita'a qome, saishet qome da huo'o ca iraxanai'salo naua lpi'ineqa yemaye.

Huaña nache saishet da qairaxanai'salo soua lpi'ineqa somaye, qataq soua lpi'ineqa so na'aqtaxanaxanec maye chegaqa'a co'ollaxa ye Samaria. ₁₉So Josías, nataqa'en nlaxaañi 'enauac som qaỹoqotcheguema atamnaqa'pi maye naña so huaqta'a't nỹecpi ye Samaria, maye no'oxoosheguem co'ollaxa so nta'alpi ye Israel, maye ỹo'ot da lalemataic Ñim Nataxala', nache so Josías, ỹe'enaxatchigui da 'eetec co'ollaxa da nlaxaañi som naña ye Betel. ₂₀Ime, nache ỹalauat so ntaxaỹaxanaxanecpi maye huetague' naxa se'eso qaỹoqotcheguema atamnaqa'pi, hualec naqa'en aso nca'atoxonaxalatepi, qataq ỹachalec nataqa'en asomayepi so shiỹaxaua lpi'inecpi da ỹavigaxat. Ime, nache somaye ỹe'eguelaxa ye Jerusalén.

₂₁Huaña co'ollaxa nache so nta'a Josías, ỹamaxalec so shiỹaxauapi da ỹo'ot so Lapascua, da yaqto' ỹo'oxoren Ñim Nataxala' maye Natamnaxala', cha'aye nachera da nanettalec aso nere maye huetalec da aỹamaxataxac. ₂₂Qaq ỹataqta saỹauanapega co'ollaxa da qaỹo'ot ca 'eeta'am se'eso na'a'q, chegoqta'a co'ollaq ñaq ilotague' ye Israel, som nataxala'pi maye nmit nam nasouaxashetpi, qataq som huaigui co'ollaxa da lo'onataxanaxac so nta'alpi ye Israel qataq ye Judá. ₂₃Qaq mashe ivi' soua dieciocho vi'iye da nta'a so Josías, co'ollaq qaỹo'oxoren so na'a'q maye huetoigui co'ollaxa da qanayeca'ai ye Egipto, da qaỹo'oxoren Ñim Nataxala', huaña ye Jerusalén.

₂₄So nta'a Josías, nataqa'en ỹo'orauec som ilaviiguipi ca lỹa, qataq som 'iyaqnataxanaxaicpi, qataq ilaxachigui so natamnaxala'piolec so maiche ñalaqpi, qataq som laỹepi atamnaxala'pi, qataq 'enauac som ỹataqta qaiqaiga logoxoshetpi som qanatameetacotpi, maye huaña ye Judá qataq ye Jerusalén. Qaq 'era da 'eetec da yaqto' ipacchigui nam nqataxacpi, maye nanettalec aso nere maye ilalec co'ollaxa so ntaxaỹaxanaxanec Hilcías, asom huetaigui co'ollaxa aso atamnaxaqui maye lalamaqte Ñim Nataxala'. ₂₅Qaq ỹataqta qaica ca lỹa nta'a, som hua'aupi qataq som ca'atalecpi somaye, da 'eeta'am somaye da ỹalaxaguet Ñim Nataxala', da ỹataqta imato'ot da lquiyaqteỹaxac, nachaalataxac, qataq da la'añaxac, nache ipacchigui 'enauac na lqataxacpi so Moisés. ₂₆Qalaxaye ñaqaiyeta Ñim Nataxala', ñaq queta da lalemataic, cha'aye ỹataqta dalemataỹa co'ollaxa ye Judá, souaxat da lnogoqtaxanaxac so Manasés, maye ỹataqta inogoqchet Ñimaye. ₂₇Ỹoqo'oye Ñim Nataxala', 'eeta': «Aỹem sheca'ai nagui ye Judá, 'eeta'am co'ollaq sheca'ai ye Israel, qataq sa seuooneguet yem huaqta'a't nỹecpi ye Jerusalén maye lleca'aguishec co'ollaxa, qataq añi atamnaxaqui maye shenapec co'ollaxa da hueta'a da ỹe'enaxat.»

₂₈Qaq nam laỹepi na'aqtaguecpi so Josías, qataq 'enauac nam ỹo'otpi, nache nanettalec aso nere maye huetalec da na'aqtaguec so nta'alpi ye Judá. ₂₉Qaq se'esoua na'axa'te, som faraón Necao, maye nta'a ye Egipto, taỹa co'ollaxa so tala Éufrates da itauan so nta'a ye Asiria. Qaq so nta'a Josías, ca'ateguet co'ollaxa somaye da iloquiaxan, qalaxaye so Necao dataỹa'aguet somaye huaña ye Meguido, nache ỹalauat. ₃₀Nache so 'amaqtaqaic nataxala'pi maye ltauapi so Josías, ỹacoosop somaye, nache ỹachangui aso laigona, nache chegoqchiguiña ye Meguido da ira'a ye Jerusalén, yem huaña da qaỹachaigui aso maiche nhuachiqui. Huaña, nache so shiỹaxauapi maye lma' se'eso 'alhua, ỹaneuo so Joacaz, maye llalec so Josías, qataq icorelec da yaqto' nta'a, nache talec naqa'en da lo'onataxanaxac so lta'a.

₃₁So Joacaz mashe ivi' veintitrés vi'iye da nachaalataxac co'ollaq ỹacoolec da lo'onataxanaxac, qaq ivi' soua tres ca'agoxoiqa da lo'onataxanaxac da nta'a, huaña ye Jerusalén. Qaq aso late'e somaye, Libna lashe le'enaxat da Jamutal, asom llale so Jeremías. ₃₂Qalaxaye somaye ỹo'ot nam ỹataqta saỹaỹamaxaren Ñim Nataxala', qaq nache 'eeta'am nam ỹo'otpi som hua'au lta'alpi. ₃₃Qaq so faraón Necao, icoñi' co'ollaxa somaye, nache ỹanaña ye Ribla maye huaigui ye 'alhua Jamat, da yaqto' saishet da ilo'ogue ye Jerusalén. Nache somaye ỹamaxalec som netalecpi yi'iye 'alhua, da desheetenaxana so tres mil trescientos kilos so plata, qataq so treinta y tres kilos so oro. ₃₄Qaq so faraón Necao, nataqa'en ỹanagui da nta'a so Eliaquín, som llalec so Josías, nache talec naqa'en da lo'onataxanaxac so lta'a, qataq naralaxat da le'enaxat somaye, nache ỹanagui da Joacín. Qaq so Joacaz, qalaq ỹauega ye Egipto, yem huaña co'ollaq ileu. ₃₅Nache so Joacín, ỹanem so faraón Necao, so plata qataq so oro maye iỹaxanaique co'ollaxa somaye, qalaxaye so Joacín, lapaxañi da lataxac da yaqto' ñi 'oonolec se'eso shiỹaxauapi maye lma' yi'iye 'alhua desheetenaxan, nache ỹaneuo so plata qataq oro, nache somaye ỹanem som faraón Necao.

₃₆Qaq so Joacín, mashe ivi' soua veinticinco vi'iye da nachaalataxac co'ollaq ỹacoolec da lo'onataxanaxac, qaq ivi' soua once vi'iye da nta'a, huaña ye Jerusalén. Qaq aso late'e somaye, Rumá lashe le'enaxat da Zebuda, maye llale so Pedaías. ₃₇Qalaxaye somaye ỹo'ot nam ỹataqta saỹaỹamaxaren Ñim Nataxala', nache icaachigui 'enauac nam ỹo'otpi co'ollaxa so hua'au lta'alpi.