So José ichoxot ca reloqo'tegue da le'guemataxac so Faraón
1Ca co'na' mashic ỹovite' saua dos ñaxari, ca' so Faraón 'uo' so le'guemataxac 'neetasa': naxan nachaatetaño' quena lahi aso lachiugue leenaxat Nilo. 2Ca' caso lachiugue chicqochiriñigui saua siete huaca lo'yaxana, 'uegaxasaxal, ỹa'queesac na 'uaqapi hueetegueñigui na na'uaatesat. 3Ca co'uaataxansashiguim saua liỹa' siete huaca se no'viiñi chaqai ỹapo'otem', nenoxoñishiguim caso lachiugue, leseeque'talo quesaua liỹa'. 4Ca na' ncopaata, ca' saua huaca po'xohi ỹa'gue' saua siete 'uegaxasaxal huaca.
Ca' so Faraón nelouco'. 5Qam lotqai liỹo' laq, ca lotqai 'uo' so liỹa le'guemataxac 'neetasa': idaanta'alo' saua siete nasoolqa lo'yaxanqa, neesagui aso 'oono'lli' nasoolec lashi. 6Ca lotqai co'uaataxansashiguim saua liỹa' siete nasoolqa roỹapitem' chaqai qaỹashiviaxate' quena nonot lqodoiguesec. 7Ca' saua nasoolqa roỹapitem' ỹa'gue' sauá'maq nasoolqa lo'yaxanqa.
Ca nelouco' so Faraón, ca' no'uena'gue quiyim chi re'guematatac. 8Qam co'na' richiguiñi, ca na' nete'etam queso liỹa na'xa'a tot ỹa'den ca 'neeta. Ca relaataxane'oga ná'ogue ná'maq idaanau'alo naua 'ueenataxaco chaqai na 'deenaxanqachaqaiquipi quiyi Egipto. Ca na' so Faraón ỹa'xat da 'neeta da le'guemataxac quesaua'maxare, qam qaica ca ishit ỹa'xat ca leloxoỹaxac. 9Co'na'le, ca 'naaco' so lashi na 'taxaqui lo'ollipi queso Faraón:
—Nagui, ca ño'uene'tegue quiyim se no'uen dá'maq shintari'o'. 10Qami' qarashi, na' roquia'ita so lashi na pan lo'ollipi chaqai aỹim ma' ỹim relaachiqui', ca qarayañiraugui añi ncoñiitaxanaxaqui yí'maq na'ñi yi la'a' so lashi na neloxoỹaripi. 11Ca 'ue ca pe, ca' so lashi na pan lo'ollipi 'ue so le'guemataxac, chaqai aỹim lotqai 'ue so i'guemataxac. Qam quiñi 'óna 'ue da chi leloxoỹaxac. 12Ca' na' senqataugui añi ncoñiitaxanaxaqui, ca' 'ue ca qariỹa ne'nec hebreo le'ec. So'maxare la'aco' na'le so lashi na neloxoỹaripi. Na' sa'xatqaem ca qare'guemataxac, ca ca'maxare chaqa'ma' ỹa'xat ca leloxoỹaxac. 13Ca dá'ogue ipaquichigui dá'maq 'naac ca'maxare coqomi'. Ca' ỹim yapila'a na ỹo'ueenatec, ca' so iỹa, ca qaicoñirashiguim.
14Ca' so nashi Faraón relaataxana'a so José. Ca chaqa'ma' qanaqata'a caso ncoñiitaxanaxaqui. Ca' so José nepetec so lqahic laue, ca ỹadalaxate' saua loho. Ca' quepegue' so nashi. 15Ca' so Faraón 'naaco' queso'maxare:
—Ỹim 'ue so i'guemataxac, qam qaica ca ishit ichoxot ca leloxoỹaxac. Qam 'ue da ỹa'xaỹaxac caqami' qohinac quiyim co'quena' 'qa'ita ca ne'guemataxac, ca chaqa'ma' choxochi' ca leloxoỹaxac.
16Ca' so José 'naaco':
—Qam mesqaỹim chicqochigui. Qam ñi qota'olec ỹaañiraxarom ca leloxoỹaxac, qam da'maxare chi ra'maxa'e'.
17Ca' so Faraón 'naaco' queso José:
—Queso i'guemataxac naxan ñachaatetañi quena lahi aso lachiugue leenaxat Nilo. 18Ca' caso lachiugue chicqochiriñigui saua siete huaca 'uegaxasaxa chaqai lo'yaxana ỹa'queesac na 'uaqapi hueetegueñigui ana na'uaate. 19Ca' co'uaataxansashiguim saua liỹa' siete huaca, qam se no'viiñi chaqai ỹapo'otem'. ¡Qaca aca seuana huaca 'nejem la'aaqa' quená'ogue na Egipto! 20Saua huaca po'xohi chaqai la'axahi ỹa'gue' saua 'auaxahi siete huaca 'uegaxasaxa. 21Qam na' mashic qo'gue', qam qaica ca retane', ma' saua'maxare chaqaidaata da 'neesari' ỹapo'otem'.
Na'le, ca' ñilouec. 22Qam na' ime, ca lotqai 'ue so liỹa i'guemataxac 'neetasa': naxan seuane'talo saua siete nasoolqa lo'yaxanqa neesagui so 'oonoqui' lpi'nec. 23Ca co'uaataxante' saua liỹa' siete nasoolqa roỹapitem' chaqai rashivite', ỹavigaxate' na nonot lqodoiguesec. 24Ca' saua nasoolqa roỹapitem' ỹa'gue' saua siete nasoolqa lo'yaxanqa. Ca' ỹim sa'xatema dajo na ra'ỹau'alo naua 'ueenataxaco, qam naua'maxare se ỹa'deene' ca reloqo'tegue.
25Co'na'le, ca' so José 'naaco' queso Faraón:
—Saua dos re'guemataxagohi' saua'maxare 'oonoqui' da leloxoỹaxague'. Ñi qota'olec ichoxotem qami' dá'maq sham ỹo'uet ma'le. 26Saua siete huaca lo'yaxana, saua'maxare siete ñaxari, ca chaqai 'nejme' saua siete nasoolqa. Qaidaata dá'maq leloxoỹaxague'. 27Ca' saua siete huaca la'axahi chaqai ỹapo'otem' co'uaataxansashiguim quesaua liỹa'. Qai'neete' siete ñaxari ca chaqai 'nejme' saua siete nasoolqa roỹapite' chaqai ỹasoote' sauaxat na nonot lqodoiguesec, saua'maxare taỹauguilo caua siete ñaxari ỹaatqajam chalego da nouenaxanaxa. 28Ca' ipaquichigui dá'maq shi'gue shinac caqami': ñi qota'olec ichoxochiraxarom dá'maq ỹahotaque ỹo'uet. 29Naxan naate' caua siete ñaxari ỹaatqajam qaica ca qaỹouen quená'ogue na 'laua Egipto. 30Ca ma' ime'ueque, ca novite' caua siete ñaxari ỹaatqajam chalego nouenaxanaxa. Ca ma'le, ca' qaica ca ỹo'leenta'a ca quiyim qaican qoue quiyi Egipto. Ma' ca nouenaxanaxa i'xoraqachit ma'le na na'lauahi. 31Mashic ỹapaguelec ma'le na nouenaxanaxa naata, ca tot qaỹo'leente cá'maq viquio' na' qaica ca qaỹouen. 32Ca' qami' dooso' pilalec da re'guemataxaqui' qaidaata, ma' ñi qota'olec ỹahotaque ipacalec ỹo'uet chaqai sqaỹaloq nqai'en.
33Ca' vichiguiño' paguec la'maxa quetqai daañiraque ca qom 'deenaxanqachaqaic quiyim ỹo'uet dajo, ca' idaanlec na 'laua Egipto. 34Ca' qami' no'uen quiyim vite ca rotauachi'ipi quiyim quigui ná'ogue na na'aateripi, ca' lapoon aná'maq qanaqata'a nanecsec ala quena 'laua Egipto quenaua'que naua siete ñaxari qaica ca qaỹouen. 35Ca' lapoon ná'ogue na trigo quenaua lo'yaxanqa ñaxari naasaho, ca' qaỹa'ue ca lapooqo', qaiyi shichi' loqoisa'a. Ca' qaỹa'maxat, qailla'ñi na na'aateripi, qaiyi loq ma'le na qomyipi. 36Ca' na trigo qaỹa'maxat quenajo 'laua, qaiyi na qomyipi se ỹalauat lqopaaxa quenaua siete ñaxari ne'xoyaxaqui' naasalec najo 'laua Egipto.
So José qoỹanagui quiyim lotaua so nashi quiyi Egipto
37Ca' dajo 'naac so José ỹaatqajam qaỹa'maxarenta queso Faraón chaqai quesá'ogue so lotauaripi. 38Co'na'le, ca 'naaco' so Faraón queso liỹaripi:
—¿Tegue' chaqa 'ue ca liỹa ỹale qaranataxat 'nejem da'maxare hueeto'ot ca ne'espíritu ñi qota'a?
39Ca 'naaco' na'le queso José:
—Qaica ca liỹa paguec 'deenaxanqachaqaic, qaqamite', ma' ñi qota'a ỹa'deenaxanaxanegue qami' dá'ogue dajo. 40Ca' nagui spa'xañiraxalec quiyim daañirelec na ỹa'a' lodegaxat chaqai ná'ogue na iuo' laseripi quiyim na'xaỹaxane'ta qami' quecá'maq 'ñirac. Chaqaỹimeto' sapacauec caqami'; ỹim, ma' ỹim nashi. 41Ca' ỹim shiriñi qami' quiyim qami' ỹotaua quiyim loqoisa'a ná'ogue na 'laua Egipto.
Ca co'na' 'naac dajo, 42ca' so Faraón naqate'e aso lichicshaqate asó'maq hueetalec aso netanaxasete quiyim nashi, ca' ỹanñi nqai'en so José. Ime, ca relaataxanlec quiyim qaỹa'vii saua loho lo'yaxanqa chaqai nqolaanñi nqohin aso nqola oro. 43Ca co'na' ime, ca' renojñigui nqai'en aso nahoglena, chaqai'eno' quen coỹaretaho casó'maq chi lahi'. Ca' relaataxan quiyim 'ue na 'aueta ỹaualqatagui 'naacsa': ¡Ñaqai huachigue ca ñic!
Ca' chaqaido' da 'neeta na'le na' so José qoỹanagui quiyim idaanlec yá'ogue yi 'laua Egipto.
44Ime, ca 'naaco' so Faraón:
—Ca 'eno'm ỹim nashi quená'ogue na Egipto, qaica ca redaỹac, no'm sqai 'ỹaañirec ca ra'qaachiqui'.
45Ca' so Faraón ỹa'uo' da dalaxaic leenaxat nqai'en so José, ỹanco' da la'aamataxanaxat na Egipto laseripi Zafnat-Panea, chaqai ỹo'naxañiguit aso Asenat, llaale so Potifera, só'maq letaxaỹaxanqajnec na Egipto laseripi quena' qaretaxaỹa'pegue' na nenatqaipi. So Potifera na'ñi yi na'a' leenaxat On. Ca chaqaido' da 'neeta na'le so José co'na' idaanlec nqohin yi Egipto. 46So José ỹovito'o' saua treinta ñaxari co'na' qaỹauega'a so Faraón nashi quiyi Egipto.
Co'na'le, ca' so José niquine'e' so Faraón, ca' eec quigui yá'ogue yi 'laua Egipto. 47Ca' quiyi 'laua ỹaatqajam 'xoic laỹaxac quesaua'que saua siete ñaxari sauá'maq hueraugui quiyim qaica ca qaỹouen. 48Ca' so José lapoon ná'ogue na trigo queso 'laua, ỹoviraqterauec saua siete ñaxari. Ca ỹa'maxat quenaua na'aate' quenaua no'ueenaxari sqo ỹoxe'ogalo. 49Ca' so José lapoonecsec trigo peeta'a 'ec na lo'uaxanaxa hueeto'ot na lahi ana huaaxai. Ỹaatqajam ỹapaguelec, ca' chi qalapoon, tot qaica ca ishit naloqochin.
50Na' saqa' novite' saua ñaxari chalego da nouenaxanaxa, ca' so José mashic dos saua llaalqa caso loua Asenat. 51Ca' so 'auaxaic llaalec ỹanegue leenaxat Manasés, loqo'm scoua'e, ma' 'naaco' da la'qaatec: Ñi qota'olec scoua'e nqai'en sá'ogue so i'xoric chaqai ná'ogue na iuo' laseripi.
52Ca' so dalaxaic llaalec, ca ỹanegue leenaxat Efraín, loqo'm paguelec ana ỹaxataxai, ma' 'naaco': Ñi qota'olec ỹo'uet quiyim 'ue na ỹaalqaipi quena 'laua hua'ñi na 'xoic da ñqa'viic.
53Ca co'na' ỹovirerec saua siete ñaxari quiyim qaica ca qaỹouen quiyi 'laua Egipto. 54Ime, ca eec queuguilo saua siete ñaxari ỹaatqajam 'xoic da nouenaxanaxa. Ca ipaquichigui dá'maq 'naaco' na'le so José. Ca 'xoic na nqopaaxa quenaua'que naua lahil yi 'laua, qaiyiita yi Egipto 'ue na na'ic. 55Ca co'na' ỹoviro'ot na lqopaaxa ná'maq na'ñi yi Egipto, ca quepegue' so Faraón qaỹashiila quena trigo. Ca' so Faraón 'naaco' quena Egipto laseripi:
—Quiipegue' ca José, ca cá'maq 'naac, ca' chaqaida nqai'ñii.
56Ca co'na' so nqopaaxa ỹoviraqtec yá'ogue yi 'laua, ca' so José ỹauatouguilo naua'que naua lapoonaxaqui' na trigo. Ca imeenot na Egipto laseripi, ma' na nqopaaxa lama'xa nqo'neetauec. 57Ca' na qom chicqote'ogalo quenaua na'aate' quiyi Egipto, rishiujnaxantaque na trigo queso José, ma' quená'ogue na 'laua qaica ca na'ic.
